Thoái hóa khớp là dạng viêm khớp phổ biến, xảy ra khi lớp sụn bảo vệ đệm các đầu xương của bị hư hại. Ở Việt Nam, 60% người trên tuổi 65 và 85% người trên tuổi 85 gặp vấn đề về thoái hóa khớp. Bệnh ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới, nếu không điều trị kịp có thể dẫn đến nguy cơ tàn tật do bệnh gây ra. Vậy thoái hóa khớp là gì? Dấu hiệu, triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán, điều trị và cách phòng ngừa ra sao? Hãy cùng Viện Khoa Học Ứng Dụng Y Dược Phương Đông – Inomas tìm hiểu ngay qua những nội dung sau đây:

1. Thoái hóa khớp là gì?

Thoái hóa khớp là tình trạng khớp bị rối loạn mạn tính làm tổn thương sụn và các mô xung quanh khớp. Sụn khớp vốn được xem là lớp đệm bao phủ bề mặt xương, có chức năng bảo vệ, giảm ma sát trong khớp và đóng vai trò như một “bộ giảm xóc” trong cơ thể người.
Vị trí thoái hóa khớp

 

Mọi khớp trên cơ thể đều có thể viêm, thoái hóa. Tuy nhiên, một số khớp ở đầu gối, cột sống, háng, ngón tay, cổ chân… chịu ảnh hưởng nhiều nhất.

• Thoái hóa khớp gối: xảy ra khi lớp sụn bao bọc khớp gối bị hao mòn, rách hoặc tiêu biến. Phần xương khớp gối không còn được lớp sụn bảo vệ nên chà xát lên nhau gây đau đớn, viêm sưng khiến bạn hạn chế di chuyển. Trong nhiều trường hợp, viêm khớp do thoái hóa thúc đẩy các gai xương trên khớp gối hình thành dẫn đến bệnh gai khớp gối và làm bệnh nặng hơn. Thoái hóa khớp gối là bệnh thường gặp nhất.
• Thoái hóa khớp háng: người bệnh xuất hiện cơn đau có thể nhói và buốt hoặc có thể đau âm ỉ và phần hông thường cứng, đi lại khó khăn. Ở giai đoạn đầu của bệnh, cơn đau có thể xuất hiện ở các vị trí khác nhau, bao gồm háng, đùi, mông hoặc đầu gối nên khó chẩn đoán.
  Thoái hóa khớp cùng chậu: bạn dễ đau vùng hông, thắt lưng, hoặ ngồi lâu một tư thế gây ra tê bì, mệt mỏi. Ngoài ra, người bệnh có thể bị viêm khớp, sưng đau ở khớp nối xương cụt nằm dưới cột sống thắt lưng và xương cánh trên. Bạn có thể bị thoái hóa 1 khớp hoặc cả 2 khớp cùng chậu.
• Thoái hóa khớp cổ tay, bàn tay: do lượng máu được cung cấp để nuôi dưỡng vùng khớp nói chung và khớp bàn tay, ngón tay suy giảm gây ra tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng ở các sụn. Bệnh xảy ra chủ yếu ở người lớn tuổi.
  Thoái hóa khớp cổ chân: bệnh tiến triển chậm, triệu chứng ban đầu mơ hồ, khó nhận biết. Ở giai đoạn nặng, người bệnh thấy vùng khớp cổ chân bị đau, nặng nề, kém linh hoạt khi vận động. Khi người bệnh gắng sức hoặc tác động trực tiếp vào vùng khớp bị tổn thương sẽ thấy đau nhói.
• Thoái hóa đốt sống cổ: gây đau cổ hoặc thắt lưng, các gai xương hình thành dọc theo cột sống khớp (gai cột sống) có thể kích thích các dây thần kinh cột sống, gây đau dữ dội, tê và ngứa ran ở các bộ phận bị ảnh hưởng của cơ thể.
  Nguyên nhân thoái hóa khớp

– Nguyên nhân nguyên phát: Tuổi tác nên cơ thể lão hóa theo thời gian, dẫn đến thoái hóa khớp. Tuổi càng lớn thì hàm lượng nước trong sụn khớp tăng dần nhưng protid giảm dẫn đến việc sụn khớp bắt đầu thoái hóa. Bạn vận động trong thời gian dài khiến sụn nứt, bong, tiêu biến, gia tăng ma sát gây đau và thoái hóa.

– Nguyên nhân thứ phát:

• Chấn thương: yếu tố rất thuận lợi cho việc viêm khớp thoái hóa.
• Thừa cân, béo phì: trọng lượng cơ thể vượt mức cho phép sẽ đè lên các khớp, tăng nguy cơ thoái hóa ở khớp gối, hông và cột sống.
• Sử dụng khớp quá nhiều với tần suất cao: người thường làm việc tay chân để khớp chịu lực mạnh như bốc vác, làm việc thủ công đòi có nguy cơ phát triển thoái hóa khớp cổ tay, cổ chân cao hơn.
• Di truyền: ở những gen có chức năng hình thành sụn gặp trục trặc cũng khiến sụn khớp tổn thương, đẩy nhanh tình trạng thoái hóa.
  Ảnh hưởng bởi những bệnh xương khớp khác: người bị viêm khớp dạng thấp có nhiều khả năng bị thoái hóa khớp.
• Ngoài ra, nếu cơ thể dư thừa sắt hoặc hormone tăng trưởng, làm tăng cơ hội thoái hóa khớp.

2. Triệu chứng thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp thường phát triển chậm và mức độ tăng nặng hơn theo thời gian, các dấu hiệu thường gặp:

• Đau nhức: khi vận động hoặc sau vận động, bạn thấy khớp có thể bị đau. Cơn đau thường âm ỉ và biến mất khi người bệnh không hoạt động. Nếu không được điều trị kịp thời, các cơn đau tăng nặng về mức độ và kéo dài hơn.
• Cứng khớp: bạn dễ dàng nhận thấy khi thức dậy hoặc sau thời gian không vận động, di chuyển. Xuất hiện tiếng khớp kêu khi di chuyển: bạn cảm giác nóng ran khi sử dụng khớp và có thể nghe thấy tiếng lộp cộp hoặc lách cách khi cử động.
• Teo cơ, sưng tấy: thoái hóa khớp kéo dài thường dẫn đến tình trạng sưng tấy làm biến dạng các khớp và vùng cơ xung quanh khớp. Nếu không vận động trong thời gian dài sẽ gây teo cơ, đầu gối bị lệch khỏi trục,…
• 

3. Chẩn đoán thoái hóa khớp

Bác sĩ sẽ dựa vào yếu tố nguy cơ, từ 38 tuổi trở lên, chụp X-quang để tìm gai xương ở rìa khớp, dịch thoái hoá, dấu hiệu cứng khớp dưới 30 phút, tiếng lách khách, lục khục khi cử động khớp… để chẩn đoán phù hợp.

• Khám lâm sàng
• Tràn dịch khớp: do phản ứng viêm của màng hoạt dịch, đôi khi thấy ở khớp gối.
• Biến dạng khớp: do lệch trục khớp hoặc thoát vị màng hoạt dịch, xuất hiện các gai xương.

4. Các phương chẩn đoán hình ảnh

Chụp X-quang: với 4 giai đoạn khác nhau

+ Giai đoạn 1: Xuất hiện gai xương nhỏ hoặc nghi ngờ có gai xương.
+ Giai đoạn 2: Tình trạng mọc gai xương rõ ràng.
+ Giai đoạn 3: Hẹp khe khớp vừa.
+ Giai đoạn 4: Hẹp khe khớp kèm theo nhiều kèm xơ xương dưới sụn.

– Siêu âm khớp: kiểm tra tình trạng hẹp khe khớp, gai xương, tràn dịch khớp, đo độ dày sụn khớp, màng hoạt dịch khớp, giúp phát hiện các mảnh sụn thoái hóa bong vào trong ổ khớp.

– Chụp cộng hưởng từ (MRI): phương pháp này có thể quan sát được hình ảnh khớp một cách đầy đủ với hình ảnh biểu thị bằng không gian 3 chiều, phát hiện tổn thương ở sụn khớp, dây chằng, màng hoạt dịch.

– Nội soi khớp: quan sát trực tiếp tổn thương thoái hoá của sụn khớp ở các mức độ khác nhau, kết hợp sinh thiết màng hoạt dịch để làm xét nghiệm tế bào chẩn đoán phân biệt với các bệnh khớp khác.

5. Làm xét nghiệm máu và sinh hoá:

– Đo tốc độ lắng máu bình thường.

– Dịch khớp: Tế bào dịch khớp < 1000 tế bào/1mm3.

– Đối tượng dễ thoái hóa khớp

• Người lớn tuổi.
• Làm việc tay chân thường xuyên và liên tục ở mức độ vất vả.
• Người chơi thể thao ở cường độ cao.
• Bị dị dạng bẩm sinh hoặc biến dạng do chấn thương.
• Người thừa cân, béo phì.

6.Thoái hóa khớp có nguy hiểm không?

Thoái hóa khớp nếu không được điều trị và chẩn đoán kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm dẫn đến bệnh gout, trầm cảm và lo âu, tăng cân, rối loạn giấc ngủ, vôi hóa sụn khớp.

– Các biến chứng viêm khớp thoái hóa khác gồm: hoại tử xương, gãy xương, chảy máu hoặc nhiễm trùng, gân và dây chằng quanh khớp bị tổn thương.

7. Điều trị viêm khớp thoái hóa

– Viêm khớp thoái hóa không có cách chữa trị dứt điểm nhưng giảm các triệu chứng đau khớp.

– Tập thể dục: giúp tăng cường sức mạnh cho cơ bắp để cải thiện các triệu chứng, giảm cân, điều chỉnh lại tư thế, giảm căng thẳng.

– Giảm cân: Thừa cân làm viêm xương khớp trở nên nặng hơn.

– Thuốc giảm đau: bác sĩ sẽ kê cho bạn thuốc phù hợp để giảm triệu chứng như paracetamol, chống viêm không steroid (NSAID), thậm chí tiêm steroid, sử dụng huyết tương giàu tiểu cầu tự thân, chườm nóng hoặc lạnh, dùng giày dép chuyên dụng để giảm sốc lên khớp. Một số trường hợp phải phẫu thuật, thay khớp.

8. Cách phòng tránh thoái hóa khớp

– Thoái hóa khớp diễn ra theo quá trình lão hóa nhưng bạn có thể làm chậm tiến trình này diễn ra bằng cách:

– Kiểm soát trọng lượng: duy trì cân nặng hợp lý. Rèn luyện sức khỏe từ việc tập luyện thể dục giúp bạn khỏe mạnh hơn.

– Tránh chấn thương, luôn khởi động khi tập thể dục, mang giày vừa vặn.

– Khi thực hiện động tác gập đầu gối, không uốn cong quá 90 độ.

– Giữ cho bàn chân bằng phẳng nhất có thể trong khi duỗi để tránh chấn thương ở đầu gối.

– Khi nhảy, tiếp đất với đầu gối cong.

– Tập thể dục trên bề mặt mềm, có ma sát, tránh vận động trên các bề mặt cứng như đường nhựa, sân bê tông.

– Nếu bạn bị chấn thương khớp, điều quan trọng là phải được điều trị y tế kịp thời và thực hiện các bước để tránh tổn thương thêm.

– Ăn uống khoa học như bổ sung Axit béo omega-3, vitamin D, ăn nhiều rau xanh, trái cây và hạn chế đồ chế biến nhiệt độ cao.

VIỆN KHOA HỌC ỨNG DỤNG Y DƯỢC PHƯƠNG ĐÔNG – VIỆN INOMAS

Website: https://inomas.org.vn/

Facebook: https://www.facebook.com/VienInomas

Địa chỉ: 183 Hoàng mai, phường Hoàng Văn Thụ, quận Hoàng Mai, Hà nội

Số điện thoại: 024.221.66668

Viện Khoa học ứng dụng Y dược Phương Đông tập trung vào nghiên cứu và ứng dụng các phương pháp y học truyền thống và học thuật từ phương Đông, như dược liệu, câu kỷ thuật, thảo dược, và các phương pháp chữa bệnh truyền thống. Viện thực hiện các dự án nghiên cứu và phát triển mới trong lĩnh vực y dược, nhằm tối ưu hóa hiệu quả và an toàn của các phương pháp y học cha ông ta để lại.

Chúng tôi luôn sẵn sàng phục vụ bạn với chất lượng tốt nhất, giá cả cạnh tranh nhất và thời gian nhanh nhất. Hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và báo giá miễn phí. Chúng tôi rất mong được hợp tác với bạn.

Tags: Thoái khoá khớp